Piekary Śląskie są od XVII wieku ośrodkiem pielgrzymkowym oraz jednym z głównych w Polsce ośrodków kultu maryjnego. Miasto uznawane jest za drugą po Górze św. Anny duchową stolicę Górnego Śląska. Jak ważny jest dla Piekar Śląskich ruch pielgrzymkowy świadczy herb miasta, który przedstawia dwóch ubranych na czarno górników w strojach ludowych, którzy rękami zapraszającym gestem wskazują na Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich. W 2005 roku do herbu dodano wizerunek bazyliki - wcześniej dwóch górników trzymało się za ręce.
Podczas trwającej w 1476 roku w Tarnowskich Górach zarazy, pielgrzymi z miasta wymodlili przed obrazem piekarskiej Madonny ustąpienie epidemii. Sława cudu szybko rozeszła się po całym Śląsku i reszcie Królestwa Czech. Kiedy w 1680 roku wybuchła zaraza w Pradze, cesarz Leopold I Habsburg zwrócił się z prośbą o przywiezienie obrazu Matki Boskiej Piekarskiej. 15 marca 1680 roku w uroczystej procesji przeniesiono obraz ulicami Pragi, a zaraza ustąpiła. Niedługo po powrocie do Piekar, w obawie przed najazdem tureckim, obraz został wywieziony do stolicy Górnego Śląska, Opola. Po zażegnaniu niebezpieczeństwa Madonna powróciła do Piekar, jednak w 1702 r., ze względu na III wojnę północną, obraz ponownie znalazł się w Opolu i tam już pozostał. W piekarskiej bazylice znajduje się XVII-wieczna kopia obrazu.
Video Sebastian Cwynar, tekst GZM